Radicale vernieuwing van de acute zorg in regio IJmond

De huisartsen in regio Midden- Kennemerland, de huisartsenpost in Beverwijk, ViVa! Zorggroep, het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ), Parnassia en de ambulancedienst bundelen hun krachten en willen zo gezamenlijk de knelpunten in de hele keten van de acute zorg aanpakken.

Organisatorische eenheid

De samenwerking tussen de verschillende schakels in de acute zorg in de regio IJmond rammelt. De acute zorg is onvoldoende gericht op samenhang, kwaliteit en passende zorg. Dat is de aanleiding voor de nieuwe Spoedeisende Medische Dienst (SEMD). De SEMD wordt verantwoordelijk voor de eerstelijns spoedeisende zorg in de regio Midden- Kennemerland. Uniek is dat triage-, behandel- en verwijsfuncties van alle aangesloten aanbieders van acute zorg zoveel mogelijk worden ondergebracht in een nieuwe gezamenlijke organisatorische eenheid.

Blanco beginnen

Veel patiënten die acute zog nodig hebben, krijgen te maken met onduidelijkheid of onnodige doorverwijzingen. Ook loopt de doorstroom naar thuiszorg, een verpleeghuis of ggz vast. In meerdere ziekenhuizen ontstaat daarvoor al een spoedplein of ‘hotfloor’. De SEMD gaat volgens Van Zanten een stap verder. “Op veel plaatsen is de huisartsenpost al geïntegreerd met de spoedpost. In dat model blijven er toch ‘eigen’ eilandjes bestaan. Met deze nieuwe organisatie beginnen wij blanco en kunnen we samen nadenken over hoe we de acute zorg beter kunnen inrichten.”

Betere logistiek

Van Zanten ziet bijvoorbeeld voor zich dat de ambulancedienst direct en tegelijk kan overleggen met een arts op de SEMD en een vvt-organisatie over waar een patiënt het beste terechtkan. “De gezamenlijke organisatie geeft ons veel mogelijkheden om de logistiek beter in te richten. Dat kan ook vanwege onze relatief kleine regio. De regio is goed afgebakend. In tegenstelling tot een zorgcoördinatiecentrum is deze samenwerking veel compacter én bestrijkt juist ook de fysieke triage en behandeling. Met de partijen die nu zijn aangesloten, hebben we de belangrijkste partners bij elkaar. We kennen en vertrouwen elkaar, dat is een belangrijk uitgangspunt en geeft weinig overlappende belangen.”

De SEMD komt straks op het nieuwe spoedplein bij het ziekenhuis in Beverwijk, die op dit moment gebouwd wordt. “Patiënten bewegen hierdoor minder tussen verschillende organisaties, afdelingen of kamers en worden sneller geholpen.”

Verbouwing Rode Kruis ziekenhuis

Ruud Huisman is huisarts in de regio Kennemerland. Hij heeft ook initiatieven op dit gebied zien stranden maar denkt dat deze samenwerking op een ‘gouden moment’ komt. “We kennen elkaar al lang en goed, het valt samen met de verbouwing van het Rode Kruis ziekenhuis en de urgentie is nu ook voor de huisartsen meer duidelijk dan ooit. Het valt allemaal mooi samen.”

Huisman weet ook dat het ingewikkeld gaat worden. “Niet iedereen is blij met veranderingen binnen het werk. Er kunnen functies veranderen of samengaan omdat we beter gaan samenwerken. En wat doe je wanneer iemand hetzelfde werk doet maar meer verdient? Dat zijn uitdagingen waar we tegenaan gaan lopen.”

Toch ziet Huisman geen grote knelpunten. Over de gegevensuitwisseling van patiënten, zegt hij bijvoorbeeld: “Daar bedenken we wel een oplossing voor. Er zal een ict-systeem komen dat we allemaal gaan gebruiken. Als je vanaf het begin werkt als één organisatie gaat dat sneller en makkelijker.”

Gezamenlijk verantwoordelijk

De zes partijen hebben op maandag 20 maart een intentieverklaring ondertekend waardoor zij samen verantwoordelijk zijn de instroom te coördineren en beheersen. En om de door- en uitstroom te optimaliseren. De intentieverklaring is de eerste stap naar een samenwerkingsovereenkomst die over uiterlijk een jaar klaar moet zijn.

De komende tijd werken verschillende werkgroepen aan de inhoud, structuur, governance en financiën van de nieuwe organisatie. Judith Ferwerda, manager zorg bij het RKZ geeft aan dat de keuze voor de organisatievorm de eerste belangrijke mijlpaal wordt. “We gaan kijken welke organisatievorm het beste past bij de belangen van alle partijen.”

Met de vorming van de SEMD streven de partijen naar passende zorg en ondersteuning, ontdubbelen van de instroom en een impactvolle transformatie. Van Zanten: “Over anderhalf jaar zijn we samen aan het werk en moet het proces soepel lopen. We wachten daarom niet tot de opening van de nieuwe locatie; wat we al kunnen oppakken tijdens het proces doen we gelijk.”

Medewerkers erbij betrekken

Het is de kunst om mensen onderdeel te laten zijn van het veranderproces, zegt Ferwerda. “Als je de doorstroom van patiënten anders wilt inrichten, moet je je medewerkers betrekken. Zij hebben de kennis, de ervaring en voelen vaak haarfijn aan waar de oplossing ligt. En misschien ontstaan er ook wel nieuwe functies.”

Van Zanten vult aan: “Het is niet voor niets dat wij de CCU en SEH op één afdeling hebben. Er ontstaan mooie nieuwe verbindingen en functies zoals een physician assistent die zowel op de ambulance als bij de huisartsenpost werkt. De jongere generatie wil afwisseling en uitdaging in het werk. Dat zes organisaties dat op deze manier in de volle breedte van de acute zorg kunnen bieden is een belangrijk aspect. Dat doen we in fasen, maar het gaat eigenlijk al heel snel als je het vergelijkt met andere vernieuwingsprocessen in de zorg.”

Ontwerp voor toekomstige acute zorg

Het IZA-akkoord is tot stand gekomen en getekend door overheid, patiëntenverenigingen, beroeps- en branchevertegenwoordigingen uit de zorg, zorgverzekeraars en huisartsen. Het akkoord tussen deze partijen streeft naar regionale ‘impactvolle transformaties’ om knelpunten in de zorg radicaal aan te pakken. De SEMD is hier volgens Ferwerda een goed voorbeeld van.

“We hebben de ROAZ-regio, eerstelijnsorganisatie InEen en de zorgverzekeraar vanaf het prille begin betrokken bij het initiatief. Zij staan allemaal positief achter deze organisatie en zien kansen om een ontwerp voor de toekomstige acute zorg neer te zetten. Bestaand beleid, financiën of organisatiegrenzen zijn vaak een probleem, maar er is nu door al deze partijen gezegd: ‘wij gaan er met elkaar uitkomen’.”